Het leek me leuk, spannend, om te proberen een tweedekker te maken van foamboard.
Bewust gekozen voor een Fokker D7.
Omdat dat model relatief gunstig te bouwen lijkt, vanwege: geen v-stelling, evenwijdige vleugels, eenzitter, geen ronde lijnen aan romp, propeller laag in motorkap waardoor accu boven motor zou kunnen, leuke details met motor en mitrailleurs en cocpit, relatief gemakkelijk kleurenschema beschikbaar, geliefd historisch model.
Gekozen is voor een afmeting die in de Yeti kan, daarom gescheiden vleugels met in totaal een spanwijdte van 150 cm en een lengte van 114 cm.
Dat betekent 1 op 6 omdat de echte een span van 8,90 m en een lengte van 6,95 m had.
Onder aan deze pagina enkele foto's van de Fokker zoals ie geworden is. Na vier weken knutselen was ie af.
VML Tijdingen / Van foamboardplaat naar Fokker D7
(schaal 1 op 6 met een knipoog)
Leo Brosens / De Condors te Brecht / december 2017
Bij ons op de club, De Condors te Brecht, kwamen de Fokker D5 en D8 op het woord. Toen ik naar aanleiding daarvan thuis op internet afbeeldingen van deze leuke en populaire oude warbirds opzocht kwam ik ook de D7 tegen. Ik moest denken dat die Fokker D7 best wel eens geschikt zou kunnen zijn om uit foamboard te maken. Het gegeven van een dubbeldekker was daarbij een extra uitdaging.
Een hele poos terug werd ik op het foamboardspoor gezet door de Bloody Wonder van FliteTest. Ik heb inmiddels meerdere vliegtuigjes met dat foamboard gemaakt, heb daarmee enige ervaring en zag wel mogelijkheden.
Bij de Fokker D7 zag ik een aantal kenmerken die ik gunstig vond, die het bouwen met foamboard niet al te moeilijk zouden maken. Ik moet daarbij aantekenen dat ik me bij het bouwen niet tot taak stel om precies volgens schaal te bouwen. Ik laat me inspireren door een model en probeer dan zo ver mogelijk te komen wat schaal betreft terwijl het gemak van bouwen niet uit het oog wordt verloren. Zo worden bijvoorbeeld ronde vormen vaak meer vierkant, worden kleinere verlopen in een vleugelprofiel vergeten, etc. Foamboard heeft nu eenmaal zijn beperkingen. En, een minder goede eigenschap van mij, ik heb weinig geduld en daarom moet het bouwen steeds lekker opschieten. Lang bezig zijn met een detail is niet mijn troef.
De voordelen die ik zag bij de Fokker D7 zijn: geen spinner / geen cabineruit / geen staartwiel / vrijwel recht toe recht aan boven- en ondervleugel / eenvoudig hoogte- en richtingsroer / vrijwel vierkant verlopende romp / eenvoudig leuk kleurenschema toepasbaar / leuke schaalwielen verkrijgbaar / eenvoudige wielophanging / enkele leuke details om het model aan te kleden zoals machinegeweren, motorkopdummy en radiator.
Als aandrijving en elektronica wilde ik spullen gaan gebruiken die ik had liggen. Dat betrof: TGY G46 kv420 ca. 850 W moter met houten 15 x 6 propeller; TGY Plush 60 A ubec regelaar; TGY 6S 4000 mAh 30-40C accu; 2 TGY 50090M servo’s; 2 Corona 929MG servo’s. Wel een beetje spannend; zouden motor en servo’s sterk genoeg blijken te zijn?
Bovenstaande spullen en het gegeven dat het model in mijn auto moest passen, waren leidend voor het kiezen van de afmetingen van het model. Na wat wikken en wegen koos ik voor een spanwijdte bovenvleugel van 150 cm ofwel voor een schaal van zeg 1 op 6, de romplengte is daarbij 117 cm. Die maat kon goed als ik dacht aan het formaat foamboardplaat dat ik gebruik, te weten 100 x 70 cm, en als ik dacht aan de hoofdliggers in de vleugels die ik wilde gaan gebruiken, te weten carbonkokers van 10 x 10 x 750 mm.
De ruggengraat van het model moest worden gevormd door de carbonkokers samen met een klein framepje in de romp gemaakt van 3 mm triplex. Aan dat triplex moesten motor, wielen en vleugelstuts worden geschroefd.
De knoop werd doorgehakt, ik ging proberen de foamboard Fokker D7 te bouwen.
Als eerste moest op internet een bruikbare tekening worden gevonden. Ik vond een bruikbaar A4’tje met daarop een voor-, zij- en bovenaanzicht (fig 01). Met Photoshop vergrootte ik de tekening tot precies de maat zoals ik ging bouwen en sloeg deze op als pdf. Door die pdf als poster met cut marks uit te printen kon ik de verschillende A4’tjes uitsnijden en met tape tot een geheel plakken (fig 02). De 1 op 1 tekeningen werden zo gereed gemaakt.
1 2
De bouw begon met de romp. Na tekenen van het hoofd rompdeel op het board werd dit met breekmesje uitgesneden (fig 03). Daar waar het kan wordt een strookje papier over gelaten als lijmrandje. Het deel werd samen met enkele tijdelijke paswandjes met smeltlijm tot een eerste rompdeel gemaakt (fig 04).
3 4
Vervolgens werden de vleugels gemaakt. De spar is een carbonkoker waar omheen met contactlijm een kokertje van board werd gelijmd (fig 05). Niet te veel contactlijm gebruiken en eerst wat laten indrogen want anders lost het oplosmiddel teveel foam op. In het klein werd eerst uitgeprobeerd hoe groot het board voor de vleugels moest worden uitgesneden en waar precies de vouwlijnen voor het buigen moesten komen. Daar waar een ronding moet komen trek ik met potlood een lijn en buig dan het board daar flink voor voordat ik met smeltlijm de platen aan elkaar plak. Bij de neuslijst wordt het foam tot boven de onderste papierlaag doorgesneden en dan aan beide kanten van de snee het foam onder 45 graden weg gesneden. Ook die vouw langzaam goed voor buigen. De spar, in de bovenvleugel twee en in de ondervleugel een, werd eerst met contactlijm op de onderste vleugelplaat gelijmd. Daarna werden de platen over de spar rond gevouwen en met smeltlijm vast gelijmd (fig 06).
Zo ook werden de vier kleine zijvleugeltjes gemaakt. Door voor het lijmen de kokertjes van grote en kleine vleugel al met een passende carbonbuis te verbinden werd een goede passing verkregen (fig 07). Met triplex zijn ogen gemaakt om de kokers heen waaraan de stuts geschroefd kunnen worden.
5 6
7
De volgende stap was het maken van het frame in de romp. Eerst werd met contactlijm de romp aan beide zijden verlengd met nog een stuk board. Zo ontstond tevens het dubbelwandige foamboard waar doorheen de ondervleugel kon worden gestoken, nodig voor de sterkte. Daarop, weer met contactlijm, de triplex hoofdwandjes aangebracht. Vervolgens de diverse triplex dwarsverbindingen vastgezet met twee componenten lijm. De motorspant werd vooraf voorzien van de juiste boorgaten. De motor krijgt middels opvulringen een domp en scheefstelling van 3 graden. Ook een triplex strip aangebracht aan weerszijden onder in de romp waarop de ondervleugel kon rusten en twee dwarsverbindingen met verstevigingen als basis voor het vastzetten van de wielophanging (fig 08, 09).
8 9
Nu konden de stuts worden gemaakt. De nodige gaten werden in het frame geboord en aan de bovenvleugel werden de middensteunen gelijmd. Middels een mal werden onder- en bovenvleugel op elkaar afgestemd om de juiste maten van de stuts te kunnen vaststellen. De stuts zijn gemaakt van 6 mm carbon buizen (fig 10).
Beide vleugels hebben een instelhoek van 0 graden. Ook het stabilo krijgt die instelling. De bovenvleugel steekt 100 mm uit voor de ondervleugel en staat 245 mm hoger. CG schatte ik in op 95 mm vanaf de voorlijst van de bovenvleugel.
10
Het onderstel maakte ik van 4 mm verenstaal vast gemaakt in een 10 mm aluminium buis. In die buis was eerst een 5 mm messing buis gestoken met daarin een iets kortere stang van 3 mm verenstaal. De 115 mm grote gekochte wielen zijn over de messing buis geschoven en opgesloten met een ijzerdraadje door het uiteinde van de messing buis (fig 11).
11
Nu kwam het stabilo en richtingsroer aan de beurt (fig 12). De foamboardranden werk ik af met een strookje van 3 mm balsa, vast gezet met smeltlijm en daarna door schuren af gerond. Om de roeren te maken wordt het board ingesneden, omgebogen en aan een zijde onder 45 graden weg gesneden. Met glasvezelscharniertjes en scharniertape werden de roeren extra versterkt.
12
Tijd voor het inbouwen van de servo's en de rompbovenkant (fig 13). De servo's in de vleugels werden in de kleine bovenvleugeltjes in gelijmd. Voor stabilo en richtingsroer werden ze net voor het pilootvak geplaatst zodat deze ook de pedalen en de stuurstang konden gaan bewegen. De roerverbinding werd daar met bowdenkabel gemaakt.
Na in lijmen van stabilo met richtingsroer werd de rug van de romp gemaakt met dik papier van 270 g/m2. Met een strookje van dat papier versterk ik ook de hoeken van de romp (fig 14).
13 14
Met kaasprikkers, satéprikkers, stukjes board, stukjes papier en stukjes vilt, werden de details gemaakt. Zoals de guns, de motorkopdummy, de pilotenstoel, de cockpitrand, het dashboard en de radiator (fig 15, 16, 17, 18).
15 16
17 18
Natuurlijk mag ook het inbouwen van regelaar, ontvanger en accu niet worden vergeten (fig 19).
19
Het schilderen deed ik in delen op momenten die me het meest handig leken. Als verf paste ik Vallejo Premium Primer en Airbrush Color toe. Het aanbrengen van de kruizen en de verwering deed ik met airbrush.
Na uitbalanceren, waarvoor helaas ca. 400 g lood in de neus nodig was, en inregelen van de besturing, was na vier weken knutselen de foamboard Fokker D7 geboren. De D7 noteerde met 4000 mAh 6S een vliegklaar gewicht van precies 4 kg, overeenkomend met een vleugelbelasting van ca. 60 g/dm2.
20 21
En toen de maiden. Die ging echter meteen mis. Veel te veel opgetrokken, iets te veel crosswind, direct los en overtrokken, crash. De schade viel gelukkig wonderwel mee, alleen een aantal stuts moesten opnieuw worden gemaakt, zo ook het richtingsroer. Enkele zaken moesten opnieuw worden vast gelijmd.
De herkansing vond plaats enkele weken later bij nu mooi windstil weer. Ik wist dat ik niet moest optrekken en moest proberen het model meer te laten rijden eer ie los kwam. De les was geleerd. Het model koos netjes het luchtruim en bleek verrassend goed te vliegen. Ik hoefde alleen maar iets down te trimmen. Na een niet al te lange vlucht vanwege de kou en een niet al te beste accu, moest de landing worden ingezet. Het aanvliegen lukte mooi maar eindigde toch met een klein koprolletje. Het wat hobbelige harde veld was daar mede debet aan maar ook schijnt dit soort modellen daarvoor best gevoelig te zijn.
Gelukkig weer nauwelijks schade en dus kon voldaan een eerste puntje worden gezet achter dit foamboard D7 projectje.
22
- - - - - - -
